Dom Elizy Orzeszkowej w Grodnie

Dom Elizy Orzeszkowej był zbudowany w wieku 18 jako budynek administracyjny Horodnicy grodzieńskiej.

W „szarym domku”, jak nazywano dom pisarki, Orzeszkowa zamieszkała po ślubie z adwokatem Stanisławem Nahorskim w 1894 r.

To był staroświecki drewniany dom, oszalowany deskami. Miał niski dach, kryty cynkową blachą, a od frontu facjatę z balkonem i dwiema mansardami. Pomalowany był na szaro błękitny kolor, na którym odbijały się drzwi, okna i okiennice. Z ulicy, przeszedłszy parę schodków wchodziło się do sionki i przedpokoju, skąd drzwi z lewej prowadziły do salonika z marmurowym kominkiem, a z prawej - do dużego salonu o trzech oknach. Pokoje gościnne i służbowe mieściły się w prawym skrzydle domu i na „górce’’.

Na wprost drzwi wejściowych znajdowała się jadalnia, skąd wychodziło się na kryty ganek, duży, wiejski, oparty na czterech słupach i wiodący do małego, miłego ogródka.

Wśrόd znanych osόb, zwiedzających ten dom byli M.Konopnicka, Wl.Reymont, F.Bohuszewicz i inni.

W tym domu pisarka mieszkała do ostatnich swych dni (18 maja 1910 roku). Ulica przedtem nazywana Roskoszą, Wiercieliszską, Sadową, Murawjewowską stała mianowana ulicą Elizy Orzeszkowej.

W roku 1911 utworzono tu Ochronkę dla dzieci, pόźniej – Szkołę Handlową, w 1940 r. – Szkołę Muzyczną.

Grodnianie czczą pamięć wielkiej pisarki. W roku 1953 na domu była zawieszona tablica pamiątkowa. W 1958 r. otwarta została czytelnia imienia Orzeszkowej, w kwietniu 1965 r. - Filia dla młodzieży, w 1966 - Dział literatury w językach obcych Obwodowej Biblioteki Naukowej im.E.Karskiego w Grodnie. Od 1965 do 2000 tu znajdował się rowniez Grodzieński Obwodowy Dział Pisarzy.

Grodzieński Obwodowy Komitet Wykonawczy 18 czerwca 2001 r. podjął decyzję o utworzeniu w domu pisarki, gdzie zachowały się  komin marmurowy, tambur drewniany, ogrodzenie balkonowe, zielniki - pokoju pamiątkowego. Każdego roku tu organizują się wycieczki, prowadzone w językach białoruskim, polskim, angielskim.

Od 2002 r. mieszkańcy i goście miasta gromadzą się w salonie „U Pani Elizy”. Odnowione są także tradycyjne u Elizy Orzeszkowej choinki noworoczne dla dzieci z sierocińców.

W 2009 r. po umodernizowaniu domku tu zostało otwarte Centrum Informacyjno-Edukacyjne Obwodowej Biblioteki Naukowej im.E.Karskiego, gdzie stworzone zostały komfortowe warunki pracy dla różnych kategorii zwiedzających. Biblioteka posiada bogaty księgozbiór, środki multymedyjne, literaturę w 60 językach.

Domek pisarki i nadal pozostaje ośrodkiem kultury i oświaty miasta. Ciągle odbywają się tu imprezy, poświęcone pamięci znanej pisarki. 

Wirtualną podrόż przez pamiątkowe pokoje Orzeszkowej można obejrzeć na stronie Obwodowej Biblioteki Naukowej imienia E.F.Karskiego w Grodnie: http://grodnolib.by/

      Przeprowadzone są tu wycieczki  w językach polskim i białoruskim o następnych tematach:

     1. ZARYS  ŻYCIA ELIZY   ORZESZKOWEJ
     2. MAŁA DZIEWCZYNKA Z  MILKOWSZCZYZNY (dla dzieci w wieku 6-10 lat)
     3.  „ZAMKNIĘTA W GRODNIE”
     4. MIŁOŚĆ I MĘŻCZYŹNI W ŻYCIU   E. ORZESZKOWEJ

       Prosimy  grupy polskie  zawczasu informować o zwiedzaniu pokoju:

Tel. +375-152-72-36–09, e-mail: in.lit@mail.ru 

       Zapraszamy w godzinach: 

Poniedziałek – Piątek, Niedziela – 10.00-18.00.
ul.E.Orzeszkowej, 17

       Koszt biletów wejściowych: 

• studenci, młodzież szkolna - 1 rub./ osob.
• dorośli -  2 rub. /osob. 
• Wycieczka  w języku polskim (z całej grupy, do 25 osob) - 5 rub.